Folia grzewcza pod panele może porazić prądem!

Dobrze wykonane elektryczne ogrzewanie podłogowe jest całkowicie bezpieczne dla wszystkich domowników. Dotyczy to jednak tylko wysokiej jakości mat i kabli grzewczych, które instalowane są przez renomowanych monterów zgodnie z zaleceniami producentów. Inaczej wygląda sytuacja choćby z bardzo powszechnymi ostatnio foliami grzewczymi. Dlaczego nie jest to dobry wybór do Twojego domu? Czytaj dalej i przekonaj się sam! 

Czy wiesz że folie grzewcze pod panele podłogowe w swojej budowie nie mają ekranu ochronnego przed przebiciem, upływami prądu i porażeniem prądem?

Folia grzewcza pod panele podłogowe nie posiada ochrony PE 

W przypadku popularnych folii grzewczych pod panele podłogowe stosuje się stary i niezalecany dzisiaj system podłączenia TN-C, podłączamy tylko przewód neutralny i fazowy. Charakteryzuje się on brakiem osobnego przewodu ochronnego.

Możesz zapytać, czy to ma jakieś znaczenie, skoro prąd z obudowy i tak jest odprowadzany do sieci. Owszem, ale prąd wraca poprzez bezpiecznik różnicowoprądowy, a zatem równowaga jest w nim zachowana. W praktyce oznacza to, że folia grzewcza może znajdować się pod niebezpiecznym dla Ciebie napięciem! Dopóki nie dotkniesz jej uszkodzonego elementu, prąd będzie wracał przewodem neutralnym, a bezpiecznik nie zadziała.

A co stanie się, gdy jeden z domowników dotknie uszkodzonej powierzchni folii grzewczej? Prąd wybierze najkrótszą drogę do ziemi – przez ciało. Przy napięciu 230 V nawet ułamkowe części sekundy (zanim zadziałają zabezpieczenia instalacji) mogą spowodować duże spustoszenia w organizmie. Zaczynając od ryzyka uszkodzenia serca, po porażenie nerwów i powstanie bolesnych poparzeń. 

Siatka nierdzewna układana na folie grzewczą pod panele podłogowe, należą ją trwale połączyć do przewodu ochronnego PE.

Rozwiązaniem może być położenie metalowej siatki (pełniącej rolę przewodu ochronnego PE) na elektryczną folię grzewczą – jednak w ten sposób zwiększasz koszt instalacji, dokładasz sobie dużo pracy, a efekt nadal będzie daleki od ideału. Jeszcze gorzej ma się sytuacja gdy do połączeń lub fragmentu niewidocznie uszkodzonej folii grzewczej dostanie się rozlana woda.

Podłączenie instalacji elektrycznej w systemie TN-C, gdzie używane są jedynie przewody neutralny (N) i fazowy (L), jest obecnie niezalecane i w wielu przypadkach zabronione przez aktualne przepisy w Polsce. Obecne normy i przepisy elektryczne kładą duży nacisk na bezpieczeństwo użytkowników oraz instalacji elektrycznych.

Przepisy elektryczne w Polsce

Aktualne normy

• PN-HD 60364: Norma ta określa wymagania dotyczące instalacji elektrycznych w budynkach. W szczególności, wskazuje ona na konieczność stosowania systemów z oddzielnym przewodem ochronnym (PE) i neutralnym (N), takich jak TN-S lub TT.
• Prawo budowlane: Określa wymagania związane z projektowaniem i wykonawstwem instalacji elektrycznych, które muszą spełniać określone normy i zapewniać bezpieczeństwo użytkowników.

System TN-C

• System TN-C, gdzie przewód ochronno-neutralny (PEN) pełni jednocześnie funkcję przewodu ochronnego i neutralnego, jest dozwolony tylko w bardzo starych instalacjach, które zostały wykonane przed wejściem w życie obecnych przepisów.
• W nowych instalacjach stosowanie systemu TN-C jest zabronione. Wymaga się stosowania systemu TN-S, gdzie przewody ochronne (PE) i neutralne (N) są oddzielone.

Bezpieczeństwo

• Ochrona przeciwporażeniowa: Stosowanie systemu TN-C może prowadzić do zwiększenia ryzyka porażenia prądem elektrycznym, ponieważ brak oddzielnego przewodu ochronnego (PE) ogranicza efektywność systemu ochrony przeciwporażeniowej.
• Zgodność z przepisami: Nowe instalacje muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami, które wymagają stosowania oddzielnych przewodów ochronnych i neutralnych. Podłączenie instalacji grzewczej do prądu w systemie TN-C w nowo wykonywanej instalacji jest niezgodne z prawem.

Podłączenie instalacji elektrycznej w systemie TN-C, zwłaszcza w przypadku nowych instalacji, jest niezgodne z obowiązującymi przepisami elektrycznymi w Polsce. Należy stosować system TN-S lub inne systemy, które zapewniają oddzielne przewody ochronne (PE) i neutralne (N), aby spełniać wymogi bezpieczeństwa oraz normy elektryczne. W przypadku modernizacji starych instalacji, zaleca się ich dostosowanie do aktualnych standardów, co może wymagać wymiany przewodów i zastosowania odpowiednich rozdzielnic oraz urządzeń ochronnych.

Schemat prawidłowego montażu folii grzewczej pod panelami podłogowymi z wykorzystaniem siatki (PE) ze stali nierdzewnej

foto. Heat Decor

1. Wykończenie podłogi (panele, płytka, deska)
2. Klej elastyczny
3. Warstwa gruntująca
4. Wylewka (anhydrytowa/cementowa)
5. Fartuch kołnierza dylatacyjnego
6. Przewód ochronny [PE]
7. Folia paroizolacyjna 0,3 mm
8. Siatka ze stali nierdzewnej
9. Folia paroizolacyjna 0,3 mm
10. Folia grzewcza
11. Folia paroizolacyjna 0,3 mm
12. Kołnierz dylatacyjny (piankowy)
13. Styropian (izolacja termiczna)
14. Wylewka / płyta OSB

Upływ prądu z folii grzewczej pod panelami to nie tylko pułapka na Twoje życie 

Upływający z uszkodzonego przewodu prąd stanowi ogromne zagrożenie, ale dopiero w momencie, gdy jeden z domowników dotknie powierzchni folii (choćby za pośrednictwem metalowego przedmiotu, jak śruba czy gwóźdź). Instalacja jest jednak ukryta pod podłogą, wykonaną z materiału słabo przewodzącego prądu (drewno, linoleum czy płytki). Oznacza to, że awaria może być niewykryta nawet przez lata. Przez ten czas prąd będzie wpływał do folii grzewczej do ziemi. Zamiast jednak zasilać jej elementy robocze, wybierze łatwiejszą drogę przepływu przez obudowę czy metalowe elementy. W znaczący sposób obniży się sprawność instalacji. Aby dostarczyć Ci potrzebnego ciepła, folia pobierać będzie trochę więcej energii elektrycznej. 

Czy folia grzewcza pod panelami podłogowymi jest bezpieczna?

Każda instalacja grzewcza musi być odpowiednio zabezpieczona poprzez bezpieczniki różnicowoprądowe oraz nadprądowe. Okazuje się jednak, że nie zawsze działają one z taką samą skutecznością. W przypadku folii grzewczych duże znaczenie mają upływy prądów i sposób, w jaki są one odprowadzane do sieci energetycznej. To właśnie ten aspekt decyduje o tym, że nigdy nie będę chciał posiadać takiego rozwiązania w swoim domu! 

Również połączenie elektryczne folii grzewczej z przewodem elektrycznym 230 V i zaklejenie tego połączenia taśmą samo-wulkanizującą nie zawsze zapewnia 100 % ochrony przed wilgocią.

Czym jest zabezpieczenie różnicowoprądowe? 

Na początek jednak muszę wyjaśnić Ci, jak działają popularne „różnicówki”. Jest to element bezpieczeństwa, przez który poprowadzone są dwa przewody – fazowy L1 oraz neutralny N (istnieją także różnicówki trójfazowe, ich działanie opiera się na tych samych zasadach). Dopóki przez oba przewody przepływa taki sam prąd, cały układ pozostaje w równowadze. Jednak w naturze nic nie jest doskonałe – w instalacji pojawiają się upływy prądu. Niewielkie straty, związane z naturalną eksploatacją instalacji, nie wpływają na zabezpieczenie różnicowoprądowe.

Inaczej jest w przypadku przebicia. Uszkodzenie izolacji powoduje ucieczkę prądu z obwodu na obudowę. Następnie, za pośrednictwem przewodu ochronnego PE, niebezpieczny prąd wypływa do uziemienia. Oznacza to jednak, że w różnicówce powstaje nierównowaga – więcej prądu wpłynęło do ogrzewania elektrycznego, niż z niego wróciło przez przewód neutralny. Na skutek tej różnicy pojawia się siła magnetyczna, która wyłącza stycznik i odcina zasilanie od całej instalacji. 

Jak dodatkowo zabezpieczyć folię grzewczą pod panelami? Każda elektryczna instalacja grzewcza musi być odpowiednio zabezpieczona poprzez bezpieczniki różnicowoprądowe oraz nadprądowe.

Więcej mocy w foliach grzewczych podłogowych – zaleta czy pokusa? 

Po co instalować matę grzewczą o mocy 160 W/m2, gdy można kupić sobie folię o mocy nawet 400 W! Będzie cieplej, a czas nagrzewania znacznie się skróci. Zresztą, skoro można mieć lepsze, mocniejsze ogrzewanie w niższej cenie, to grzech nie skorzystać. Okazuje się jednak, że wysoka moc elektrycznych folii grzewczych to ich największa wada. Dlaczego?

Z łatwością można w ten sposób uzyskać temperaturę podłogi powyżej 27°C. Choć brzmi to dobrze, szybko doprowadzi to do niszczenia podłogi. Pod wpływem temperatury: Podłoga będzie się odkształcać. Nie zawsze możliwy będzie powrót do poprzedniego kształtu – spuchnięte panele muszą być wymienione na nowe. W miejscu przegrzania szybko pojawią się szpecące przebarwienia. W skrajnych przypadkach gdy termostat podłogowy ulegnie awarii i zacznie cały czas grzać, może dochodzić nawet do nadpalenia struktury podłogi czy wybuchu pożaru! Zbyt wysoka temperatura będzie też nieprzyjemna dla domowników. Czy warto ryzykować tak dużo dla większej mocy instalacji? Zdecydowanie nie. 

Folia grzewcza nie tylko na podłogi 

Najbardziej przeraża mnie fakt, że folie grzewcze stają się coraz bardziej popularne, chodź widać już w niektórych komentarzach pod reklamami np. na facebooku że ludzie zaczynają na nie narzekać. Coraz częściej folie grzewcze umieszcza się w ścianach czy sufitach podwieszanych wykonanych z płyt kartonowo gipsowych. Powierzchniowe ogrzewanie ścienne ma wiele zalet, jednak w tym przypadku posiada też jedną, ale ogromną wadę.

Na ścianach wiesza się lustra, obrazy, akcesoria kuchenne czy szafki. W tym celu wykorzystuje się metalowe śruby lub wkręty. Wystarczy sobie tylko wyobrazić, że w czasie instalacji wkręt przebija się przez folię grzewczą. Bezpiecznik różnicowoprądowy nie reaguje – z powodu braku osobnego zacisku dla przewodu ochronnego. Jednak szafka pozostaje cały czas pod zabójczym napięciem – to tykająca bomba, która w każdej chwili może śmiertelnie porazić dowolnego domownika. 

Co warto sprawdzić przed zakupem folii grzewczej? 

Aspekty bezpieczeństwa nie przekonują Cię do końca? Różnica cen wydaje się zbyt atrakcyjna? A może opis folii grzewczej w losowym sklepie został stworzony przez doświadczonego marketingowca, który potrafi przedstawić produkt w samych superlatywach? Poniżej prezentujemy kilka aspektów, które warto sprawdzić lub dopytać o nie sprzedającego. Jestem pewny, że odpowiedź z pewnością Cię zaskoczy i zmusi do ponownego zastanowienia nad zakupem. 

Gwarancja!

Gwarancja to super sprawa – producent zapewnia Cię o bezawaryjności jego produktu, a jeśli jednak coś się zepsuje, wyśle Ci zupełnie nową folię grzewczą. Dodatkowo kupując teraz dostaniesz nie standardowe 2 lata, ale nawet do 6 lat rękojmi za produkt! Warto w tym miejscu wspomnieć, że stosowane przeze mnie maty grzewcze posiadają pełną gwarancję od 10 do 25 lat. Przy tym porównaniu folie grzewcze mocno tracą na atrakcyjności, nieprawdaż?

Zastanów się, skąd wynika taka różnica. Czyżby chodziło o trwałość obu rozwiązań? Ich awaryjność? Sama żywotność produktu to jeden aspekt. Wyobraź sobie, że instalujesz folię grzewczą w salonie. Następnie kładziesz na nią piękne i drogie panele podłogowe. Pechowo już po miesiącu trafia się awaria ogrzewania elektrycznego, więc od razu zgłaszasz się do sklepu z reklamacją. Wszystko jest załatwione od ręki i już po kilku dniach otrzymujesz paczkę z nową folią grzewczą. Pozostał Ci tylko jeden problem – zdemontować podłogę tak, by jej nie zniszczyć, wymienić instalację ogrzewania, a następnie ponownie ułożyć panele podłogowe. To może być droga zabawa…

Tymczasem przykładowo instalując produkty Raychem zyskujesz gwarancję nie tylko na samą matę grzewczą pod panele podłogowe, ale również w przypadku wady produktu gwarancja obejmuje jej naprawę i przywrócenie podłogi do stanu sprzed awarii. Niby szczegół, o którym się nie myśli w czasie zakupu, a ostatecznie może całkiem dużo kosztować. 

Certyfikaty 

Każdy sprzedawca folii grzewczej modli się, byś nie zapytał go o certyfikaty. Dlaczego? Ponieważ zdecydowana większość tanich folii grzewczych nie spełnia wymaganych norm! Na szczęście niewiele osób zawraca sobie tym głowę. Szczególnie gdy zobaczą uzyskany znak CE – świadczący tylko o produkcji w Unii Europejskiej, czyli w ogóle niezwiązany z Twoim bezpieczeństwem.

Montaż folii grzewczej

Folie grzewcze łączy się z przewodem zasilającym za pomocą klipsów. Są one zabezpieczane tylko kawałkiem taśmy samo-wulkanizującej – o ile monter będzie pamiętał o jej zastosowaniu. W przypadku niedokładnego oklejenia połączenia istnieje ryzyko porażenia prądem. Nawet prawidłowy montaż nie zapewnia pełnej ochrony przed upływem prądu. W przeciwieństwie do maty grzewczej folia cały czas porusza się względem podłogi. Ryzyko przetarcia izolacji jest bardzo duże. Także połączenia mogą się z czasem obruszać i stanowić duże zagrożenie dla domowników.

A może mata grzewcza pod panele podłogowe zamiast folii? 

Podsumowując, czy na pewno warto stawiać na folię grzewczą? Ja zalecam zakup maty grzewczej pod panele podłogowe. Dlaczego? 

1. Mata grzewcza posiada ekran ochronny oraz odpowiednie zabezpieczenia izolacji, więc jest znacznie bezpieczniejsza.
2. Izolacja nie jest narażona na otarcia, ponieważ znajduje się w trwałej warstwie wylewki samopoziomującej. Pozornie mata ma nieco większą grubość od folii grzewczych. Jednak zalewana jest ona klejem lub jastrychem, więc nie często nie wpływa na wysokość gotowej podłogi. 
3. Trwałość mat grzewczych pod panele podłogowe jest kilkukrotnie większa – świadczy o tym choćby dawana na nie gwarancja, nawet 20 lat. 
4. Maty grzewcze posiadają wymagane certyfikaty i często poziom bezpieczeństwa jest znacznie wyższy, niż wymagania prawne. 

Funkcjonalność mat grzewczych jest dokładnie taka sama, jak w przypadku folii. Jeśli chcesz wykonać elektryczne ogrzewanie podłogowe w domu w sposób trwały i bezpieczny, maty grzewcze wymagać będą mniej pracy, pieniędzy i zamartwiania się, czy wszystko jest w pełni zabezpieczone przed porażeniem. Wliczając wszystkie koszty, folie grzewcze są po prostu nieopłacalne.